Phương pháp đo lường đô thị thông minh

11/06/2021 16:37
NIICS

Thành phố thông minh tận dụng quá trình số hóa để cải thiện cuộc sống, xây dựng các xã hội toàn diện, bền vững và linh hoạt. Tuy nhiên, quá trình phát triển đô thị thông minh có thể mang lại những thách thức. Do đó, việc đo lường hoạt động của đô thị thông minh là điều cần thiết để xác định tính hiệu quả, đặc biệt cuộc khủng hoảng dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngân sách của các đô thị

Mô hình đô thị thông minh. Ảnh: Sưu tầm

1. Giới thiệu chung

Nhiều cơ quan, tổ chức và các thành phố đã có nghiên cứu xác định hệ thống chỉ số để đo lường các đô thị thông minh thông theo nhiều quan điểm.

Xác định chỉ số trong các lĩnh vực khác nhau như nghiên cứu Đại học Sofia năm 2018 đưa ra trên 1100 chỉ số trong sáu lĩnh vực: môi trường, chính quyền, kinh tế, di động, con người và điều kiện sống. Báo cáo Huovila, Bosch và Airaksinen, 2019 đưa ra các khía cạnh: môi trường tự nhiên, môi trường xây dựng, nước và chất thải, giao thông, năng lượng, kinh tế, giáo dục, văn hóa, đổi mới và khoa học, sức khỏe, hạnh phúc và an toàn, chính quyền và người dân, công nghệ thông tin và truyền thông. Khung chỉ số của tổ chức ISO (ISO 37122: 2019) cho đô thị thành phố thông minh có 19 lĩnh vực, bao gồm các khía cạnh kinh tế, môi trường và xã hội. CITYKeys (2015) có năm lĩnh vực: con người, hành tinh, sự thịnh vượng, chính quyền, phát triển.

Các nghiên cứu cũng khác nhau về chỉ số. Một số khuôn khổ đo lường các yếu tố đầu vào liên quan đến đô thị thông minh, lượng tài nguyên được phân bổ cho đô thị thông minh như các chỉ số về hạ tầng, đầu tư của chính quyền. Một số người khác đánh giá kết quả đầu ra của đô thị thông minh, kết quả của các giải pháp thành phố thông minh như các chỉ số môi trường, cuộc sống người dân.

Khung chỉ số ISO tập trung vào các công nghệ hỗ trợ thông minh, trong khi các chỉ số của CITYKeys hầu hết là các chỉ số kết quả, tức là chúng đo lường sự tiến bộ đối với các mục tiêu chính sách như khí thải CO2, tỷ lệ dân số tiếp cận nhà ở giá cả phải chăng.

Phạm vi tiếp cận của các bộ chỉ số đo lường đô thị thông minh cũng như trong thực tế, như vị trí địa lý, phân tích, đối tượng mục tiêu chính (chính quyền thành phố, nhà phát triển thành phố thông minh hoặc nhà đầu tư), và nếu và cách thức thực hiện bất kỳ đánh giá nào. CITYKeys tập trung vào các thành phố ở Châu Âu, của ISO và U4SSC lại hướng tới việc tiếp cận các thành phố trên toàn cầu

2. Phân loại các chỉ số đo lường của bộ chỉ số đo lường đô thị thông minh

Phân loại các chỉ số có thể theo cách đo lường: chỉ số đầu vào, chỉ số đầu ra và chỉ số kết quả.

- Các chỉ số đầu vào: Các chỉ số đầu vào đo lường số lượng nguồn lực được phân bổ cho chính sách hoặc dự án. Các chỉ số đầu như kinh phí cho dự án, chính sách hoặc nhân lực trong một dự án phát triển đô thị thông minh. Các chỉ số đầu vào chỉ cung cấp thước đo về nỗ lực được dành cho việc theo đuổi sự phát triển nhưng không cho biết hiệu quả sử dụng các nguồn lực hoặc chính sách có hiệu quả trong việc đạt được mục tiêu đô thị thông minh. Ví dụ trong lĩnh vực công nghệ thông tin chỉ số dịch vụ trực tuyến không phản ánh sử dụng của xã hội, đây là việc triển khai.

- Các chỉ số đầu ra: Các chỉ số đầu ra đo lường số lượng thành quả do chính sách hoặc dự án tạo ra, nhưng không xác định các mục tiêu của chính sách và dự án. Kết quả đầu ra của dự án có thể không xác định được mục tiêu chính sách hay dự án. Ví dụ số km đường giao thông được trang bị các hệ thống thông minh, số nhân sự đào tạo vận hành các hệ thống thông minh trong các cơ quan nhà nước.

- Các chỉ số kết quả: Các chỉ số kết quả xác định hiệu quả của một chính sách hoặc dự án trong việc đạt được các mục tiêu. Như các chỉ số giảm thời gian di chuyển, sự hài lòng của người dân, hoặc tiết kiệm năng lượng...

3. Ý nghĩa của bộ chỉ số đo lường về đô thị thông minh

Đo lường về đô thị thông minh thể hiện sự đa dạng của các phương pháp tiếp cận để đánh giá hiệu quả hoạt động của thành phố thông minh nhưng cũng cho thấy sự phức tạp. Trong xác định hiệu quả hoạt động của các đô thị thông minh, các chỉ số về mức độ số hóa lại không xác định tác động của số hóa. Một số chỉ số kết quả, đầu ra lại không nhất thiết phải liên quan đến mục tiêu. Ví dụ về việc sử dụng thiết bị đo lường thông minh có thể không liên quan đến tiêu thụ năng lượng. Bộ chỉ số phản ánh tất cả các khía cạnh của mục tiêu thành phố thông minh, nhưng sẽ gặp khó khăn xác định số liệu do liên quan nhiều ngành và lĩnh vực. Bộ chỉ số cần phản ánh sự tham gia của các bên liên quan như chính quyền, doanh nghiệp, người dân, nhiều hệ thống chỉ số đặt con người vào trung tâm của đô thị thông minh và có chính sách với người dân. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp yếu tố này bị bỏ qua, các chỉ số đưa ra kết quả đầu ra của cơ quan chính quyền. So sánh giữa các thành phố với nhau cần có chỉ số đầu ra và chỉ số kết quả, nếu chỉ có chỉ số đầu ra dẫn đến kết quả phản ánh quá trình triển khai nhằm mục đích để xếp hạng và thiếu yếu tố hướng đến phục vụ người dân.

Đổi mới kỹ thuật số, không chỉ phân tích mức độ phát triển kỹ thuật số mà còn phân tích tác động của đổi mới kỹ thuật số đối với cuộc sống của con người. Do đó, hệ thống đo lường đô thị thông minh cần các yếu tố:

Các chỉ số đầu vào và đầu ra: bao các chỉ số về mức độ số hóa và đổi mới kỹ thuật số, bao gồm các công cụ của thành phố thông minh. Các chỉ số này tương đối dễ thu thập và được sử dụng nhiều trong đánh giá ứng dụng công nghệ thông tin tại Việt Nam.

Các chỉ số về sự tham gia của các bên: bao gồm chính quyền các cấp, cư dân và doanh nghiệp. Sự tham gia của các bên liên quan có thể diễn ra theo nhiều cách khác nhau, tránh một số trường hợp chính quyền đầu tư cung cấp nhiều ứng dụng nhưng sự tham gia người dân và doanh nghiệp rất hạn chế.

Các chỉ số kết quả: Đây là các chỉ số cốt lõi của đô thị thông minh như mức độ hài lòng các bên, tính toàn diện, tính bền vững từ các công cụ đô thị thông minh. Các chỉ số này trước đây không có nhiều trong các bộ chỉ số của Việt Nam và hiện nay đã thu hút được sự quan tâm.

Năm 2019 Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố Bộ chỉ số đô thị thông minh Việt Nam giai đoạn đến năm 2025 (Phiên bản 1.0), trong đó đặt trọng tâm Lấy sự hài lòng của người dân là đích đến và Hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền đô thị.

Nguồn tham khảo: MEASURING SMART CITIES’ PERFORMANCE – OECD 2020

Đỗ Tiến Thăng – Trung tâm Tư vấn TT&TT – Viện Chiến lược TT&TT

 

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Xây dựng và cập nhật phương pháp, tiêu chí đo lường kỹ năng số, khoảng cách số năm 2022

Xây dựng và cập nhật phương pháp, tiêu chí đo lường kỹ năng số, khoảng cách số năm 2022

Bộ TT&TT hướng dẫn triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng tại địa phương

Bộ TT&TT hướng dẫn triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng tại địa phương

Thành phố thông minh

Thành phố thông minh

Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản

Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản

Chuyển đổi số quốc gia giúp Việt Nam bắt kịp với tốc độ phát triển của thế giới

Chuyển đổi số quốc gia giúp Việt Nam bắt kịp với tốc độ phát triển của thế giới

IPv6 sẽ mở rộng cửa cho định hướng chuyển đổi số của Việt Nam

IPv6 sẽ mở rộng cửa cho định hướng chuyển đổi số của Việt Nam

Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo vệ tinh

Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo vệ tinh

Chiến thắng thuộc về "người" nhanh nhất khi cả thế giới chuyển đổi sang nền kinh tế số

Chiến thắng thuộc về "người" nhanh nhất khi cả thế giới chuyển đổi sang nền kinh tế số

Tận dụng lợi thế của chuyển đổi số giúp BHXH Việt Nam tiết kiệm 129 giờ mỗi năm

Tận dụng lợi thế của chuyển đổi số giúp BHXH Việt Nam tiết kiệm 129 giờ mỗi năm

Khởi động nền tảng SMEdx hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi số

Khởi động nền tảng SMEdx hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi số

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng làm trưởng Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số của Bộ TT&TT

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng làm trưởng Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số của Bộ TT&TT

Chuyển đổi số là chìa khoá để phát triển kinh tế nhanh và bền vững

Chuyển đổi số là chìa khoá để phát triển kinh tế nhanh và bền vững

Tin mới cập nhật

Chiến lược phát triển của lĩnh vực Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử giai đoạn 2021-2025

Chiến lược phát triển của lĩnh vực Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử giai đoạn 2021-2025

Xây dựng và cập nhật phương pháp, tiêu chí đo lường kỹ năng số, khoảng cách số năm 2022

Xây dựng và cập nhật phương pháp, tiêu chí đo lường kỹ năng số, khoảng cách số năm 2022

Quyết định số 964/QĐ-TTg ngày 10/8/2022 của Thủ tướng Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia, chủ động ứng phó với các thách thức từ không gian mạng đến năm 2025, tầm nhìn 2030.

Quyết định số 964/QĐ-TTg ngày 10/8/2022 của Thủ tướng Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia, chủ động ứng phó với các thách thức từ không gian mạng đến năm 2025, tầm nhìn 2030.

Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030

Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030

Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030

Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030

Chiến lược phát triển thông tin quốc gia đến năm 2025, tầm nhìn 2030

Chiến lược phát triển thông tin quốc gia đến năm 2025, tầm nhìn 2030

Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030

Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030

Hội nghị tổng kết tình hình triển khai Nghị quyết số 02/NQ-CP; kết quả và bài học kinh nghiệm

Hội nghị tổng kết tình hình triển khai Nghị quyết số 02/NQ-CP; kết quả và bài học kinh nghiệm

Kinh nghiệm Vương Quốc Anh: Cẩm nang phòng, chống tin giả, tin sai lệch trên không gian mạng

Kinh nghiệm Vương Quốc Anh: Cẩm nang phòng, chống tin giả, tin sai lệch trên không gian mạng

Báo cáo chuyên đề tháng 07/2022: Cuộc sống số thời chiến ở Liên bang Nga, U-crai-na và gợi suy cho Việt Nam

Báo cáo chuyên đề tháng 07/2022: Cuộc sống số thời chiến ở Liên bang Nga, U-crai-na và gợi suy cho Việt Nam

Quyết định số 2289/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Ban hành Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030

Quyết định số 2289/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Ban hành Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030

Chiến lược phát triển lĩnh vực báo chí giai đoạn 2021- 2025

Chiến lược phát triển lĩnh vực báo chí giai đoạn 2021- 2025

Tin đọc nhiều

Kịch bản nào cho nền kinh tế số Việt Nam trong 25 năm tới

Kịch bản nào cho nền kinh tế số Việt Nam trong 25 năm tới

Nam Định đã đưa gần 80% dịch vụ công lên trực tuyến mức 4

Nam Định đã đưa gần 80% dịch vụ công lên trực tuyến mức 4

Phát triển bản đồ số thuần Việt Map4D phục vụ chuyển đổi số quốc gia

Phát triển bản đồ số thuần Việt Map4D phục vụ chuyển đổi số quốc gia

Viet Solutions đã tìm ra giải pháp giải bài toán của đất nước

Viet Solutions đã tìm ra giải pháp giải bài toán của đất nước

Apple tiếp tục làm "buồn lòng" iFan khi thông báo trì hoãn ngày ra mắt của iPhone 12

Apple tiếp tục làm "buồn lòng" iFan khi thông báo trì hoãn ngày ra mắt của iPhone 12

SOPET Gas One - 'Số hóa, quản lý và truy xuất nguồn gốc bình Gas'

SOPET Gas One - 'Số hóa, quản lý và truy xuất nguồn gốc bình Gas'

Nước Pháp ra mắt “mặt trời nhân tạo” lớn nhất thế giới

Nước Pháp ra mắt “mặt trời nhân tạo” lớn nhất thế giới

SOC - Nền tảng của chuyển đổi số sử dụng chung trên cả nước

SOC - Nền tảng của chuyển đổi số sử dụng chung trên cả nước

Triển khai chính quyền điện tử: Hải Dương xác định nhiệm vụ trọng tâm, tiến từng bước vững chắc

Triển khai chính quyền điện tử: Hải Dương xác định nhiệm vụ trọng tâm, tiến từng bước vững chắc

Tăng cường tiếp cận nền tảng kinh tế số ứng phó với dịch COVID-19

Tăng cường tiếp cận nền tảng kinh tế số ứng phó với dịch COVID-19

Video xem nhiều

Hyundai công bố mẫu xe TIGER có thể 'đi bộ' qua các chướng ngại vật.

Hyundai công bố mẫu xe TIGER có thể 'đi bộ' qua các chướng ngại vật.

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Hướng dẫn cấu hình phần mềm ký số vSignPDF 3.1.7

Hướng dẫn cấu hình phần mềm ký số vSignPDF 3.1.7

Hành trình lên ngôi vô địch hạng Cơ bản của đội 210 tại PVOIL VOC 2019

Hành trình lên ngôi vô địch hạng Cơ bản của đội 210 tại PVOIL VOC 2019

Renault - Samsung nhận được hơn 8000 đơn đặt hàng cho chiếc SUV XM3

Renault - Samsung nhận được hơn 8000 đơn đặt hàng cho chiếc SUV XM3

IoT với các số ứng dụng và tiềm năng phát triển

IoT với các số ứng dụng và tiềm năng phát triển

Audi RS4 Avant điều chỉnh động cơ để tạo ra 513 mã lực, tiếng nổ như phản lực

Audi RS4 Avant điều chỉnh động cơ để tạo ra 513 mã lực, tiếng nổ như phản lực

Cận cảnh Fujifilm X-Pro3 thiết kế hoài cổ thách thức thời gian

Cận cảnh Fujifilm X-Pro3 thiết kế hoài cổ thách thức thời gian

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Samsung tiết lộ bộ xử lý tích hợp Exynos 980 tích hợp modem 5G

Samsung tiết lộ bộ xử lý tích hợp Exynos 980 tích hợp modem 5G

Những cảnh báo gây tranh cãi về mức bức xạ tần số của các smartphone

Những cảnh báo gây tranh cãi về mức bức xạ tần số của các smartphone

Kinh tế số và tiềm năng phát triển tại Việt Nam
15/06/2021
Phương pháp đo lường đô thị thông minh
11/06/2021
Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản
11/06/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Hội thảo góp ý dự thảo phát triển công nghiệp ICT, hướng tới CMCN lần thứ tư
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Các yếu tố cơ bản của chuyển đổi số
08/04/2020
Phát huy tinh thần Make in Vietnam, sẵn sàng công nghệ, thiết bị để thương mại 5G
07/12/2019
REV-ECIT 2019: Thúc đẩy phát triển thông tin di động 5G và ứng dụng
07/12/2019
PVOIL Cup 2019 chính thức khởi tranh - Vượt lên thử thách
28/09/2019
Kinh nghiệm quá hữu ích. Cần phổ biến ngay cho các cháu nhỏ.
Một con người dùng cả một cuộc đời cho tình yêu thiên nhiên . Ông đã đóng góp cống hiến cho nghành thực vật học nước nhà bảo tồn phát triển những loài lan quí hiếm . Xin chúc ngài có một sinh nhật ngài ấm áp hạnh phúc bên người thân . Mong xã hội và trên toàn thế giới có nhiều người tâm huyết như ông . Xin chúc cho tình cảm hữu nghị giữa hai đất nước TL & VN luôn bền chặt và thắm thiết . VN luôn yêu quí các bạn !
Nhu cầu tuyển dụng tăng gấp đột biến 4 lần trong một thời gian ngắn điều đó phản ánh tỉ lệ thất nghiệp trong những tháng đầu năm là 3/4 do ảnh hưởng của đại dịch covid-19 đây là một điều đáng buồn, rồi các cử nhân, kỹ sư sẽ đi đâu về đâu trong giai đoạn bất ổn này. Để cân bằng lại có thể mất một thời gian dài.