Phương pháp đo lường đô thị thông minh

11/06/2021 16:37
NIICS

Thành phố thông minh tận dụng quá trình số hóa để cải thiện cuộc sống, xây dựng các xã hội toàn diện, bền vững và linh hoạt. Tuy nhiên, quá trình phát triển đô thị thông minh có thể mang lại những thách thức. Do đó, việc đo lường hoạt động của đô thị thông minh là điều cần thiết để xác định tính hiệu quả, đặc biệt cuộc khủng hoảng dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngân sách của các đô thị

Mô hình đô thị thông minh. Ảnh: Sưu tầm

1. Giới thiệu chung

Nhiều cơ quan, tổ chức và các thành phố đã có nghiên cứu xác định hệ thống chỉ số để đo lường các đô thị thông minh thông theo nhiều quan điểm.

Xác định chỉ số trong các lĩnh vực khác nhau như nghiên cứu Đại học Sofia năm 2018 đưa ra trên 1100 chỉ số trong sáu lĩnh vực: môi trường, chính quyền, kinh tế, di động, con người và điều kiện sống. Báo cáo Huovila, Bosch và Airaksinen, 2019 đưa ra các khía cạnh: môi trường tự nhiên, môi trường xây dựng, nước và chất thải, giao thông, năng lượng, kinh tế, giáo dục, văn hóa, đổi mới và khoa học, sức khỏe, hạnh phúc và an toàn, chính quyền và người dân, công nghệ thông tin và truyền thông. Khung chỉ số của tổ chức ISO (ISO 37122: 2019) cho đô thị thành phố thông minh có 19 lĩnh vực, bao gồm các khía cạnh kinh tế, môi trường và xã hội. CITYKeys (2015) có năm lĩnh vực: con người, hành tinh, sự thịnh vượng, chính quyền, phát triển.

Các nghiên cứu cũng khác nhau về chỉ số. Một số khuôn khổ đo lường các yếu tố đầu vào liên quan đến đô thị thông minh, lượng tài nguyên được phân bổ cho đô thị thông minh như các chỉ số về hạ tầng, đầu tư của chính quyền. Một số người khác đánh giá kết quả đầu ra của đô thị thông minh, kết quả của các giải pháp thành phố thông minh như các chỉ số môi trường, cuộc sống người dân.

Khung chỉ số ISO tập trung vào các công nghệ hỗ trợ thông minh, trong khi các chỉ số của CITYKeys hầu hết là các chỉ số kết quả, tức là chúng đo lường sự tiến bộ đối với các mục tiêu chính sách như khí thải CO2, tỷ lệ dân số tiếp cận nhà ở giá cả phải chăng.

Phạm vi tiếp cận của các bộ chỉ số đo lường đô thị thông minh cũng như trong thực tế, như vị trí địa lý, phân tích, đối tượng mục tiêu chính (chính quyền thành phố, nhà phát triển thành phố thông minh hoặc nhà đầu tư), và nếu và cách thức thực hiện bất kỳ đánh giá nào. CITYKeys tập trung vào các thành phố ở Châu Âu, của ISO và U4SSC lại hướng tới việc tiếp cận các thành phố trên toàn cầu

2. Phân loại các chỉ số đo lường của bộ chỉ số đo lường đô thị thông minh

Phân loại các chỉ số có thể theo cách đo lường: chỉ số đầu vào, chỉ số đầu ra và chỉ số kết quả.

- Các chỉ số đầu vào: Các chỉ số đầu vào đo lường số lượng nguồn lực được phân bổ cho chính sách hoặc dự án. Các chỉ số đầu như kinh phí cho dự án, chính sách hoặc nhân lực trong một dự án phát triển đô thị thông minh. Các chỉ số đầu vào chỉ cung cấp thước đo về nỗ lực được dành cho việc theo đuổi sự phát triển nhưng không cho biết hiệu quả sử dụng các nguồn lực hoặc chính sách có hiệu quả trong việc đạt được mục tiêu đô thị thông minh. Ví dụ trong lĩnh vực công nghệ thông tin chỉ số dịch vụ trực tuyến không phản ánh sử dụng của xã hội, đây là việc triển khai.

- Các chỉ số đầu ra: Các chỉ số đầu ra đo lường số lượng thành quả do chính sách hoặc dự án tạo ra, nhưng không xác định các mục tiêu của chính sách và dự án. Kết quả đầu ra của dự án có thể không xác định được mục tiêu chính sách hay dự án. Ví dụ số km đường giao thông được trang bị các hệ thống thông minh, số nhân sự đào tạo vận hành các hệ thống thông minh trong các cơ quan nhà nước.

- Các chỉ số kết quả: Các chỉ số kết quả xác định hiệu quả của một chính sách hoặc dự án trong việc đạt được các mục tiêu. Như các chỉ số giảm thời gian di chuyển, sự hài lòng của người dân, hoặc tiết kiệm năng lượng...

3. Ý nghĩa của bộ chỉ số đo lường về đô thị thông minh

Đo lường về đô thị thông minh thể hiện sự đa dạng của các phương pháp tiếp cận để đánh giá hiệu quả hoạt động của thành phố thông minh nhưng cũng cho thấy sự phức tạp. Trong xác định hiệu quả hoạt động của các đô thị thông minh, các chỉ số về mức độ số hóa lại không xác định tác động của số hóa. Một số chỉ số kết quả, đầu ra lại không nhất thiết phải liên quan đến mục tiêu. Ví dụ về việc sử dụng thiết bị đo lường thông minh có thể không liên quan đến tiêu thụ năng lượng. Bộ chỉ số phản ánh tất cả các khía cạnh của mục tiêu thành phố thông minh, nhưng sẽ gặp khó khăn xác định số liệu do liên quan nhiều ngành và lĩnh vực. Bộ chỉ số cần phản ánh sự tham gia của các bên liên quan như chính quyền, doanh nghiệp, người dân, nhiều hệ thống chỉ số đặt con người vào trung tâm của đô thị thông minh và có chính sách với người dân. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp yếu tố này bị bỏ qua, các chỉ số đưa ra kết quả đầu ra của cơ quan chính quyền. So sánh giữa các thành phố với nhau cần có chỉ số đầu ra và chỉ số kết quả, nếu chỉ có chỉ số đầu ra dẫn đến kết quả phản ánh quá trình triển khai nhằm mục đích để xếp hạng và thiếu yếu tố hướng đến phục vụ người dân.

Đổi mới kỹ thuật số, không chỉ phân tích mức độ phát triển kỹ thuật số mà còn phân tích tác động của đổi mới kỹ thuật số đối với cuộc sống của con người. Do đó, hệ thống đo lường đô thị thông minh cần các yếu tố:

Các chỉ số đầu vào và đầu ra: bao các chỉ số về mức độ số hóa và đổi mới kỹ thuật số, bao gồm các công cụ của thành phố thông minh. Các chỉ số này tương đối dễ thu thập và được sử dụng nhiều trong đánh giá ứng dụng công nghệ thông tin tại Việt Nam.

Các chỉ số về sự tham gia của các bên: bao gồm chính quyền các cấp, cư dân và doanh nghiệp. Sự tham gia của các bên liên quan có thể diễn ra theo nhiều cách khác nhau, tránh một số trường hợp chính quyền đầu tư cung cấp nhiều ứng dụng nhưng sự tham gia người dân và doanh nghiệp rất hạn chế.

Các chỉ số kết quả: Đây là các chỉ số cốt lõi của đô thị thông minh như mức độ hài lòng các bên, tính toàn diện, tính bền vững từ các công cụ đô thị thông minh. Các chỉ số này trước đây không có nhiều trong các bộ chỉ số của Việt Nam và hiện nay đã thu hút được sự quan tâm.

Năm 2019 Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố Bộ chỉ số đô thị thông minh Việt Nam giai đoạn đến năm 2025 (Phiên bản 1.0), trong đó đặt trọng tâm Lấy sự hài lòng của người dân là đích đến và Hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền đô thị.

Nguồn tham khảo: MEASURING SMART CITIES’ PERFORMANCE – OECD 2020

Đỗ Tiến Thăng – Trung tâm Tư vấn TT&TT – Viện Chiến lược TT&TT

 

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Bộ TT&TT hướng dẫn triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng tại địa phương

Bộ TT&TT hướng dẫn triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng tại địa phương

Thành phố thông minh

Thành phố thông minh

Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản

Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản

Chuyển đổi số quốc gia giúp Việt Nam bắt kịp với tốc độ phát triển của thế giới

Chuyển đổi số quốc gia giúp Việt Nam bắt kịp với tốc độ phát triển của thế giới

Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo vệ tinh

Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo vệ tinh

Chiến thắng thuộc về "người" nhanh nhất khi cả thế giới chuyển đổi sang nền kinh tế số

Chiến thắng thuộc về "người" nhanh nhất khi cả thế giới chuyển đổi sang nền kinh tế số

Khởi động nền tảng SMEdx hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi số

Khởi động nền tảng SMEdx hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi số

Chuyển đổi số là chìa khoá để phát triển kinh tế nhanh và bền vững

Chuyển đổi số là chìa khoá để phát triển kinh tế nhanh và bền vững

Kịch bản nào cho nền kinh tế số Việt Nam trong 25 năm tới

Kịch bản nào cho nền kinh tế số Việt Nam trong 25 năm tới

Sứ mệnh mới, không gian mới và năng lượng mới

Sứ mệnh mới, không gian mới và năng lượng mới

Chuyển đổi số - Mục tiêu chiến lược ưu tiên trong phát triển doanh nghiệp

Chuyển đổi số - Mục tiêu chiến lược ưu tiên trong phát triển doanh nghiệp

Dịch vụ Wifi công cộng trên cả nước của VNPT

Dịch vụ Wifi công cộng trên cả nước của VNPT

Tin mới cập nhật

Việt Nam tăng bậc về chỉ số tích hợp phát triển bưu chính

Việt Nam tăng bậc về chỉ số tích hợp phát triển bưu chính

Viện Chiến lược phải nâng tầm, “tổng chỉ huy” công tác chiến lược của Bộ TT&TT

Viện Chiến lược phải nâng tầm, “tổng chỉ huy” công tác chiến lược của Bộ TT&TT

THÔNG CÁO BÁO CHÍ: HỘI NGHỊ CÔNG BỐ QUY HOẠCH HẠ TẦNG THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG THỜI KỲ 2021 – 2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050

THÔNG CÁO BÁO CHÍ: HỘI NGHỊ CÔNG BỐ QUY HOẠCH HẠ TẦNG THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG THỜI KỲ 2021 – 2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050

Việt Nam đặt mục tiêu vào top 10 nước dẫn đầu châu Á về tên miền

Việt Nam đặt mục tiêu vào top 10 nước dẫn đầu châu Á về tên miền

Quy hoạch hạ tầng TT&TT sẽ thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia

Quy hoạch hạ tầng TT&TT sẽ thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia

Kiến tạo hạ tầng TT&TT để mở không gian mới cho phát triển kinh tế xã hội

Kiến tạo hạ tầng TT&TT để mở không gian mới cho phát triển kinh tế xã hội

QUYẾT ĐỊNH: Phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030

QUYẾT ĐỊNH: Phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030

QUYẾT ĐỊNH: Phê duyệt Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050

QUYẾT ĐỊNH: Phê duyệt Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050

THÔNG BÁO: Kết quả thi tuyển viên chức của Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông năm 2023

THÔNG BÁO: Kết quả thi tuyển viên chức của Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông năm 2023

 Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông đón Xuân Giáp Thìn năm 2024

Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông đón Xuân Giáp Thìn năm 2024

THÔNG BÁO: Kết quả thi Vòng 2 kỳ thi tuyển dụng viên chức của Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông năm 2023

THÔNG BÁO: Kết quả thi Vòng 2 kỳ thi tuyển dụng viên chức của Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông năm 2023

THÔNG BÁO: Thời gian và nội dung ôn tập Vòng 2 kỳ thi tuyển dụng viên chức của Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông năm 2023

THÔNG BÁO: Thời gian và nội dung ôn tập Vòng 2 kỳ thi tuyển dụng viên chức của Viện Chiến lược Thông tin và Truyền thông năm 2023

Tin đọc nhiều

Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản

Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản

Chiến thắng thuộc về "người" nhanh nhất khi cả thế giới chuyển đổi sang nền kinh tế số

Chiến thắng thuộc về "người" nhanh nhất khi cả thế giới chuyển đổi sang nền kinh tế số

Chuyển đổi số là chìa khoá để phát triển kinh tế nhanh và bền vững

Chuyển đổi số là chìa khoá để phát triển kinh tế nhanh và bền vững

Kịch bản nào cho nền kinh tế số Việt Nam trong 25 năm tới

Kịch bản nào cho nền kinh tế số Việt Nam trong 25 năm tới

Dịch vụ Wifi công cộng trên cả nước của VNPT

Dịch vụ Wifi công cộng trên cả nước của VNPT

Chuyển đổi số, cuộc cách mạng toàn dân

Chuyển đổi số, cuộc cách mạng toàn dân

SOC - Nền tảng của chuyển đổi số sử dụng chung trên cả nước

SOC - Nền tảng của chuyển đổi số sử dụng chung trên cả nước

Hệ thống chứng thực điện tử được vận hành từ ngày 1/7

Hệ thống chứng thực điện tử được vận hành từ ngày 1/7

Hội thảo góp ý dự thảo phát triển công nghiệp ICT, hướng tới CMCN lần thứ tư

Hội thảo góp ý dự thảo phát triển công nghiệp ICT, hướng tới CMCN lần thứ tư

Hậu COVID-19 - Thời điểm "vàng" để chuyển đổi số bùng nổ

Hậu COVID-19 - Thời điểm "vàng" để chuyển đổi số bùng nổ

Video xem nhiều

iPhone SE 2020 cuối cùng cũng đã mở bán để phục vụ tín đồ cuồng "Táo"

iPhone SE 2020 cuối cùng cũng đã mở bán để phục vụ tín đồ cuồng "Táo"

Hyundai Elantra 2021 thế hệ mới, kiểu dáng mạnh mẽ, công nghệ đột phá

Hyundai Elantra 2021 thế hệ mới, kiểu dáng mạnh mẽ, công nghệ đột phá

IoT với các số ứng dụng và tiềm năng phát triển

IoT với các số ứng dụng và tiềm năng phát triển

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Cybertruck ra mắt lỗi vẫn nhận được gần 150.000 đơn đặt hàng

Cybertruck ra mắt lỗi vẫn nhận được gần 150.000 đơn đặt hàng

5G - Mạng truyền tải di động tốc độ cao của tương lai

5G - Mạng truyền tải di động tốc độ cao của tương lai

Khám phá công nghệ G-Vectoring Contror trên Mazda 3 mới

Khám phá công nghệ G-Vectoring Contror trên Mazda 3 mới

Audi RS4 Avant điều chỉnh động cơ để tạo ra 513 mã lực, tiếng nổ như phản lực

Audi RS4 Avant điều chỉnh động cơ để tạo ra 513 mã lực, tiếng nổ như phản lực

Xe máy điện VinFast được CNN chọn là 1 trong 5 biểu tượng mới của Hà Nội

Xe máy điện VinFast được CNN chọn là 1 trong 5 biểu tượng mới của Hà Nội

Gia sư Trí Tuệ Nhân Tạo, giúp bạn thành thạo tiếng Anh!

Gia sư Trí Tuệ Nhân Tạo, giúp bạn thành thạo tiếng Anh!

Vết thương hở mau lành nhờ chiếu tia lạnh Plasma

Vết thương hở mau lành nhờ chiếu tia lạnh Plasma

Cyber-Shot RX100 VII: Siêu phẩm mới gia nhập gia đình Sony

Cyber-Shot RX100 VII: Siêu phẩm mới gia nhập gia đình Sony

Kinh tế số và tiềm năng phát triển tại Việt Nam
15/06/2021
Phương pháp đo lường đô thị thông minh
11/06/2021
Triển vọng 5G và 6G trong tương lai ở Nhật Bản
11/06/2021
Hội thảo góp ý dự thảo phát triển công nghiệp ICT, hướng tới CMCN lần thứ tư
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Các yếu tố cơ bản của chuyển đổi số
08/04/2020
Phát huy tinh thần Make in Vietnam, sẵn sàng công nghệ, thiết bị để thương mại 5G
07/12/2019
REV-ECIT 2019: Thúc đẩy phát triển thông tin di động 5G và ứng dụng
07/12/2019
Một con người dùng cả một cuộc đời cho tình yêu thiên nhiên . Ông đã đóng góp cống hiến cho nghành thực vật học nước nhà bảo tồn phát triển những loài lan quí hiếm . Xin chúc ngài có một sinh nhật ngài ấm áp hạnh phúc bên người thân . Mong xã hội và trên toàn thế giới có nhiều người tâm huyết như ông . Xin chúc cho tình cảm hữu nghị giữa hai đất nước TL & VN luôn bền chặt và thắm thiết . VN luôn yêu quí các bạn !
Nhu cầu tuyển dụng tăng gấp đột biến 4 lần trong một thời gian ngắn điều đó phản ánh tỉ lệ thất nghiệp trong những tháng đầu năm là 3/4 do ảnh hưởng của đại dịch covid-19 đây là một điều đáng buồn, rồi các cử nhân, kỹ sư sẽ đi đâu về đâu trong giai đoạn bất ổn này. Để cân bằng lại có thể mất một thời gian dài.