Dữ liệu mở ngày càng được xem là một công cụ quan trọng trong việc nâng cao tính minh bạch, cải thiện hiệu quả dịch vụ công và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nhiều lĩnh vực. Tại New Zealand, Cơ quan Giao thông Vận tải (NZTA) đã tiên phong trong việc xây dựng và triển khai một khung dữ liệu mở bài bản, giúp chuẩn hóa quy trình quản lý, khai thác và chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả, an toàn và có trách nhiệm

Trong lĩnh vực giao thông, vận tải: Dữ liệu mở đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý, tối ưu hóa hoạt động của các tổ chức và thúc đẩy sự phát triển chung của xã hội. Đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải, việc công khai dữ liệu không chỉ giúp các cơ quan chức năng cải thiện chất lượng dịch vụ mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp, khách hàng và cộng đồng tiếp cận, khai thác dữ liệu một cách hiệu quả. Cụ thể, việc áp dụng dữ liệu mở mang lại những lợi ích quan trọng sau:

- Nâng cao an toàn giao thông: Cung cấp dữ liệu chính xác về tình trạng giao thông, giúp các cơ quan chức năng và người tham gia giao thông đưa ra quyết định kịp thời, giảm thiểu rủi ro tai nạn.

- Cải thiện chất lượng dịch vụ vận tải: Hỗ trợ doanh nghiệp vận tải trong việc tối ưu hóa lộ trình, nâng cao hiệu suất vận hành và cải thiện trải nghiệm khách hàng.

- Thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng và doanh nghiệp: Khuyến khích sự hợp tác giữa khu vực công và tư nhân, tạo điều kiện để phát triển các giải pháp sáng tạo dựa trên dữ liệu.

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ số và nhu cầu ngày càng cao về dữ liệu minh bạch, NZTA xác định dữ liệu mở không chỉ đơn thuần là việc công bố thông tin, mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược quản trị dữ liệu quốc gia.

Dữ liệu mở mang lại nhiều lợi ích thiết thực, từ việc hỗ trợ ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác, nâng cao hiệu suất hoạt động của các cơ quan chính phủ, đến việc tạo động lực cho các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu phát triển các sản phẩm, dịch vụ sáng tạo dựa trên nền tảng dữ liệu mở. Một trong những ưu điểm quan trọng nhất của dữ liệu mở là khả năng thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên liên quan. Bằng cách cung cấp dữ liệu minh bạch và dễ dàng truy cập, NZTA tạo điều kiện để các doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ, nhà nghiên cứu và cộng đồng có thể khai thác và sử dụng dữ liệu một cách linh hoạt, qua đó hỗ trợ phát triển các giải pháp giao thông thông minh, tối ưu hóa hệ thống vận tải và nâng cao an toàn giao thông đường bộ.

Khung hoạt động

Khung dữ liệu mở của NZTA được thiết kế nhằm đảm bảo tính nhất quán, tính bảo mật và khả năng tiếp cận của dữ liệu. Các quy trình từ xác định, đánh giá, ưu tiên, chuẩn bị, phê duyệt, phát hành cho đến đo lường hiệu quả đều được thực hiện một cách có hệ thống. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực trong quá trình quản lý dữ liệu mà còn nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan chính phủ trong việc cung cấp thông tin công khai cho cộng đồng. Tại New Zealand, Cơ quan Giao thông Vận tải (NZTA) đã phát triển một khung dữ liệu mở nhằm chuẩn hóa quy trình quản lý và chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả.

Khung dữ liệu mở của NZTA

Hình ảnh: sơ đồ khung dữ liệu mở và các lớp quản trị dữ liệu liên quan

Nhằm chuẩn hóa quá trình thu thập, công bố và quản lý dữ liệu mở, Cơ quan Giao thông Vận tải New Zealand (NZTA) đã xây dựng một khung dữ liệu mở gồm 7 bước chính:

1. Xác định tập dữ liệu tiềm năng: Lựa chọn các tập dữ liệu có giá trị và phù hợp để công bố.
2. Đánh giá giá trị và tính khả thi: Xem xét các yếu tố như bảo mật, quyền riêng tư và mức độ hữu ích của dữ liệu.
3. Ưu tiên dữ liệu quan trọng: Xác định các tập dữ liệu cần mở trước, dựa trên nhu cầu thực tế và lợi ích cộng đồng.
4. Chuẩn bị dữ liệu theo tiêu chuẩn: Định dạng dữ liệu theo các tiêu chuẩn phổ biến nhằm đảm bảo khả năng truy cập và sử dụng dễ dàng.
5. Phê duyệt việc công bố dữ liệu: Đảm bảo dữ liệu đáp ứng các tiêu chí về chất lượng, tính minh bạch và quyền riêng tư trước khi phát hành.
6. Phát hành và duy trì dữ liệu: Công bố dữ liệu trên các nền tảng trực tuyến, đồng thời cập nhật và bảo trì thường xuyên.
7. Đo lường và báo cáo hiệu quả: Theo dõi mức độ sử dụng và tác động của dữ liệu để cải thiện trong tương lai.

Triển vọng phát triển

Mặc dù còn nhiều thách thức, triển vọng của dữ liệu mở tại New Zealand rất rộng mở với những định hướng chiến lược sau:

1. Ứng dụng công nghệ tiên tiến

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (Machine Learning) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) sẽ giúp tận dụng dữ liệu mở một cách hiệu quả hơn. Những công nghệ này có thể hỗ trợ phân tích dự báo, tối ưu hóa hệ thống giao thông và cung cấp các giải pháp thông minh hơn cho người dân.

2. Hợp tác đa lĩnh vực

NZTA có thể mở rộng hợp tác với các tổ chức chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm, tiêu chuẩn và mô hình quản trị dữ liệu hiệu quả. Việc liên kết với các sáng kiến dữ liệu mở toàn cầu sẽ giúp New Zealand học hỏi và nâng cao chất lượng hệ thống dữ liệu của mình.

3. Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo

Dữ liệu mở có thể trở thành động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, giúp doanh nghiệp khởi nghiệp (startups) và các tổ chức nghiên cứu phát triển các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo. Chính phủ New Zealand có thể xem xét các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các sáng kiến sử dụng dữ liệu mở để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

4. Hoàn thiện khung pháp lý

Việc xây dựng một khung pháp lý hoàn chỉnh sẽ giúp bảo vệ dữ liệu, đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý. Chính phủ có thể tiếp tục cải tiến các chính sách về dữ liệu mở để tạo ra một môi trường minh bạch, an toàn và hiệu quả.

Dữ liệu mở đang trở thành một yếu tố quan trọng trong quản lý và phát triển giao thông tại New Zealand. Mặc dù còn nhiều thách thức, với sự cam kết mạnh mẽ từ chính phủ và sự hợp tác của các bên liên quan, NZTA có thể xây dựng một hệ thống dữ liệu mở hiện đại, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý giao thông, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và mang lại lợi ích to lớn cho cộng đồng.

Quỳnh An

Ban Thông tin, Báo chí, Xuất bản và Quảng cáo